Cumartesi, 31 Mart 2007
Düşünmek gerek
Cenk Mutluyakalı
Çav bella!
...<< Çavbella diye Rumların çaldığı, 'Yurdum işgal altında' anlamına gelen bir şarkı sürekli çalınmış...>> diyor paşamız!.. E bu kadar alınganlık niye?
Acaba diyorum, bilinç altında var mı bir sebebi, bir kez söylenen şarkıya bu kadar takmanın...
Neyse!.. Bugün daha az “gerilimli” bir “müzikal” yazmaya çalışacağım köşemde, şu bizim meşhur “Çav Bella”nın öyküsünü!..
Bir “marş” aslında Çav Bella... Ve “paşa”nın dediği gibi Rum falan da değil, 2’inci Dünya Savaşı’nda doğmuş, ‘marş’ formatında İtalyan ‘partizan’ şarkısı...
Ama daha da derine inersek...
Po ovasında sefil koşullarda çalışan işçilerden yükselmiş bir feryat. Daha sonra, ikinci dünya savaşı yıllarında ise, değiştirilmiş sözlerle faşizme karşı çıkan, çok kıyım görmüş, çok zorluktan geçmiş (ama sonunda emellerine ulaşmış) partigianilerin marşı...
Belki de Kıbrıslı Türklere bu kadar “yakın” ve “sıcak” durması şarkının, bu nedenle...
Yani onca acının, sıkıntının, ezilmişliğin ardından bir feryat...
Elbette, orijinal sözleri de İtalyanca!..
Ama ilginçtir, öylesine tutmuş ki melodi, sadece İtalya’da, Anadolu’da değil, neredeyse Balkanlar’ın tümünde herkesin dilinde... İngilizcesi, İspanyolcası, Sırpçası, Macarcası, İspanyolcası, Almancası hatta Japoncası var şarkının, yani “dünya dili”nde okunuyor, tüm ülkelerde...
Bir tek “faşist kafaların” yönettiği dudaklara tam da uymuyor galiba!..
Bir de ısrarla “dünya dili”ni reddedenlere...
Orijinali, “Bella Ciao”!.. Cioa “merhaba” demek, bello ise “güzel”...
Kıbrıs’ta çok seviliyor!..
Bundan sonra çok daha yaygın ve coşkuyla söylenir herhalde, paşamızın hatırına...
İtalyan bayan sanatçı Pianura Padana’dan dinlemesi ayrı bir tat, ayrı bir lezzet katıyor bu güzel besteye...
Goran Bregovic’in “Düğün ve Cenaze Orkestası”ndan dinlerken ise (adeta) “ayaklanmaya” hazırlanıyor insan... İlginçtir ne İtalyanca, ne de Türkçe sözlerinde “söz yazarı” bilinmiyor!..
“Çav Bella”nın Türkçe sözlerle gündemimize girmesi ise “Grup Yorum” ve “Grup Kızılırmak”ın marifeti.
Sonrasınra nice konserler, mitingler, nice meydanlar... Sonrasında binler, onbinler....
Merhaba güzel günler...
Merhaba güzel yarınlar...
Biraz da “özlem” ve “umut” yüklü yüreklerimizin sesi galiba, çav bella!.. ///
grup YORUM’un yorumuyla
işte bir sabah uyandığımda
çav bella çav bella çav bella çav çav çav
elleri bağlanmış buldum yurdumun
her yanı işgal altında
sen ey partizan beni de götür
çav bella çav bella çav bella çav çav çav
beni de götür dağlarınıza
dayanamam tutsaklığa
eğer ölürsem ben partizanca
çav bella çav bella çav bella çav çav çav
sen gömmelisin ellerinle beni ellerinle toprağıma
güneş doğacak açacak çiçek
çav bella çav bella çav bella çav çav çav
gelip geçenler diyecek merhaba
merhaba ey kızıl çiçek
o kızıl çiçek partizanındır
çav bella çav bella çav bella çav çav çav
yiğit yoldaşlardan armağandır bize
simgesidir özgürlüğün
o kızıl çiçek partizanındır
çav bella çav bella çav bella çav çav çav
düşen yoldaşlardan armağandır bize
simgesidir sosyalizmin
///
meraklısına orijinali
una mattina mi son svegliata
bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao
una mattina mi son svegliata
ed ho trovato l'invasor
o partegiano, portami via
bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao
o partegiano, portami via
perche mi sembra di morir
e se ıo muoio sulla montagna
bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao
e se ıo muoio sulla montagna
tu mi devi seppellir
e tu mi devi seppellire
bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao
e tu mi devi seppellire
sotto l'ombra di bel fior
e tutti quali che passerano
bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao
e tutti quali che passerano
e poi diranno che bel fior
e questo fiore da partegiano
bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao
e questo fiore da partegiano
e il fior di liberta